Kosztorys to nie wszystko... Chwilka relaksu... Materiał na budowę domu :) Czyż nie jest ładne? Kosztorys domu to nie wszystko... Na budowę domu

Linki do dostępnych w Internecie bezpłatnych kursów kosztorysowania oraz porad związanych z oprogramowaniem kosztorysowym:

Nowość - kosztorysowanie» "Ekonomika budownictwa - wykład nr 1" - Dr inż. Marek Sawicki, Politechnika Wrocławska

Nowość - kosztorysowanie» "Ekonomika budownictwa - wykład nr 2" - Dr inż. Marek Sawicki, Politechnika Wrocławska

Nowość - kosztorysowanie» "Ekonomika budownictwa - wykład nr 3" - Dr inż. Marek Sawicki, Politechnika Wrocławska

Nowość - kosztorysowanie» "Ekonomika budownictwa - wykład nr 4" - Dr inż. Marek Sawicki, Politechnika Wrocławska

Nowość - kosztorysowanie» "Podstawy Kosztorysowania" - opracowanie: Centrum Szkoleń Rodos

» "Rozliczanie robót montażowych" - podręcznik dla uczniów techników

» "KOSZTORYSOWANIE ROBÓT BUDOWLANYCH - aspekty praktyczne" - szkolenie opracowane przez lubelski Regionalny Program Operacyjny

» Oficjalny podręcznik szkolny do technikum budowlanego - rok wydania: 2014

» Zasady kosztorysowania prac - opracowany przez łódzki Zespół Szkół Techniczno-Informatycznych

» Podstawy kosztorysowania - opracowanie: Piotr Bogacz, 2010

» Uproszczony kurs kosztorysowania - zawiera przykładowe kosztorysy (online)

» Kurs opracowany pod patronatem Ministerstwa Edukacji i Nauki dla uczniów techników budowlanych (pdf)

Instrukcje do programów kosztorysowych:

» BIMestiMate (dawniej Zuzia)

» Koma

» Norma Pro

Program "Norma Pro" - jak to zrobić:
(Proszę pamiętać, że niektóre porady pasują do kilku różnych grup tematycznych, warto więc szukać rad w kilku grupach lub użyć funkcji "Znajdź..." w przeglądarce)

Pozycje w kosztorysie / pozycje w katalogach

Automatyczna modyfikacja pozycji kosztorysowych na podstawie założeń ogólnych i szczegółowych - dotyczy pozycji kosztorysowych na roboty wykonywane w warunkach odbiegających od przeciętnych. Po wybraniu pozycji użytkownik widzi zestaw haseł określających nietypowe warunki wykonania robót, pociągające za sobą zmiany w pozycji. Każdą z takich możliwości można zaakceptować lub nie, albo wybrać kilka jednocześnie.

Komunikaty specjalne - Niektóre pozycje w katalogach nakładów rzeczowych wymagają komentarza, aby użytkownik programu miał pewność, że uniknie mylnej interpretacji lub, że wykorzysta wszelkie możliwości dawane przez katalog. Umożliwiają to komunikaty specjalne w Normie Pro.

Wykorzystanie kolumny "Dodatek za ..." z tabel katalogów normatywnych w systemie automatycznej modyfikacji pozycji - w jaki sposób wykorzystano mechanizmy automatycznej modyfikacji pozycji do uproszczenia procedur rozbudowy funkcji pozycji katalogowych o zwiększony zakres np. odległości transportu.

Program sam dobrego kosztorysu nie zrobi - potrzebne są jeszcze kwalifikacje kosztorysanta.

Określanie nakładów kosztorysowych z wykorzystaniem metod interpolacji i ekstrapolacji - rozporządzenie ministra infrastruktury nakazuje obecnie wyliczanie nakładów metodą kalkulacji indywidualnej. Tym samym znaczną rangę uzyskała zaniedbywana dotychczas metoda interpolacji i ekstrapolacji.

Nietypowe dane w katalogach normatywnych - Program zawiera w swoich bazach katalogowych typowe tablice nakładów. Oprócz nich jednak istnieją informacje zawarte w założeniach ogólnych lub szczegółowych, które nie będąc ujęte w tablice, często nie są wykorzystywane. Można sobie z tym problemem poradzić.

Różne jednostki obmiarów w jednej pozycji - Zdarza się, że w jednej pozycji katalogowej część nakładów odnosi się do innej jednostki obmiarowej niż podstawowa.

Rola wieloobmiarowości w pozycjach kosztorysu - Zdarza się, że kosztorysant przeoczy istotną informację zawartą w części opisowej katalogu, co może w znaczący sposób zmienić wartość pozycji. Ważną cechą programu są mechanizmy, które przed tym zabezpieczają.

Zmiana fragmentów opisu wielu pozycji kosztorysu - automatyzacja zamiany fragmentu opisu w wybranych pozycjach kosztorysu.

Różne wartości nakładów pomocniczych w jednej pozycji - możliwość liczenia różnych nakładów pomocniczych od różnych nakładów podstawowych.

Koszty ogólne budowy jako składnik ceny jednostkowej pozycji - Coraz częściej spotyka się kontrakty na roboty budowlane, w których przy kalkulacji kosztów nie stosuje się tradycyjnych narzutów procentowych. Wszystkie koszty muszą być ujęte w cenie jednostkowej pozycji. Artykuł wyjaśnia, jak w takiej sytuacji rozliczyć koszty ogólne budowy.

W jaki sposób "za jednym zamachem" zmienić obmiar w wielu pozycjach - artykuł przedstawia nietypowe możliwości systemu pozycji scalonych i szczegółowo wyjaśnia w jaki sposób można dokonać równoczesnej i proporcjonalnej zmiany wartości obmiaru w wielu pozycjach.

Łączenie pozycji - funkcja łączenia kilku pozycji w jedną, w celu zwiększenia przejrzystości kosztorysu.

Ułatwienia przy kosztorysowaniu prac malarskich stolarki - automatyzacja wyszukiwania, sumowania i przeliczania współczynników przy kosztorysowaniu malowania stolarki drzwiowej i okiennej.

Korzystanie z tablic przeliczników obmiarowych

Zamiana pozycji poprzez zmianę podstawy wyceny - w jaki sposób można w gotowym kosztorysie dokonać zmiany istniejących pozycji na inne, np. w przypadku zmiany technologii.

Nazwa elementu R, M, S w opisie pozycji - Czasami warto wykazać w opisie pozycji materiały znacząco wpływające na jej wartość. Dzięki temu po "uproszczeniu" pozycji informacja ta nadal będzie widoczna.

Wartość obmiaru, a cena jednostkowa pozycji - zdarza się, że zmiana obmiaru pozycji zmienia cenę jednostkową pozycji. Artykuł wyjaśnia konsekwencje stosowania w pozycjach nakładów stałych zamiast normatywów.

Zestawienie pozycji a lista pozycji - artykuł omawia dwa widoki, które przez wielu użytkowników są mylone.

RMS-y

Wartość elementu RMS w pozycji kosztorysu w zależności od sposobu liczenia - Niekiedy użytkownicy programu zgłaszają zastrzeżenia do dokładności obliczeń. Artykuł szczegółowo wyjaśnia skąd może brać się takie wrażenie i pokazuje co należy zrobić, aby wyniki były zgodne z naszymi oczekiwaniami.

Selektywne przywracanie elementów RMS z katalogu

Jakie cechy mają cechy? - Artykuł pokazuje, czym jest atrybut elementu R,M,S nazwany "cecha" i jak można z niego korzystać.

Koszty zakupu materiałów jako narzut lub wliczone w cenę materiału - w jaki sposób korzystać z funkcji przeliczania cen materiałów, aby uwzględniały one koszty zakupu, co jest wymagane rozporządzeniami dotyczącymi kosztorysowania inwestorskiego.

Wpływ ceny materiału na jego ilość wykazywaną w zestawieniu - Niekiedy zmiana ceny materiału powoduje zmianę jego ilości wykazywanej w zestawieniu. Artykuł wyjaśnia ten mechanizm i tłumaczy, dlaczego tak być musi.

Różne stawki robocizny w kosztorysie - w jaki sposób definiować różne stawki robocizny dla różnych działów kosztorysu.

Koszty zakupu w cenie materiału - różne stawki - Zgodnie z rozporządzeniem z 18 maja 2004 r. koszty zakupu materiałów należy wliczać w cenę materiału. Artykuł mówi o tym, jak sobie radzić, gdy różne materiały mają różne wskaźniki kosztów zakupu.

Gdy jednostka miary w cenniku różni się od katalogowej... - Często zdarza się, że materiał w cenniku ma inną jednostkę niż w katalogu nakładów rzeczowych. Artykuł opisuje konieczne działania użytkownika w takiej sytuacji.

Nakład stały a ilość - W programach Norma nie zawsze normatyw odnosi się do jednostki miary podstawowego obmiaru pozycji. Niektóre pozycje zawierają kilka obmiarów (najczęściej dwa). Jest też możliwość definiowania nakładów stałych o ilości niezależnej od obmiaru.

Kalkulacja ceny elementów R, M i S - Zazwyczaj cena elementu RMS jest pobierana z cennika, danych od producenta, czy z faktury. Jednym słowem - cena to jedna konkretna wartość. Co jednak ma zrobić kosztorysant w sytuacji, gdy taką cenę trzeba dopiero obliczyć? Otóż musi ją skalkulować. A jak to zrobić - wyjaśnia artykuł.

Niewinne oszustwo, czyli zależności między ilością, ceną i wartością w zestawieniach RMS - Co zrobić, gdy w zestawieniach RMS iloczyn ilości i ceny nie zgadza się z kwotą w rubryce "Wartość"? Przeczytać ten artykuł. Wszystko stanie się jasne.

Cenniki i ceny

Szukajcie, a znajdziecie - jak sobie radzić sytuacji, gdy program nie znajduje w cenniku konkretnego materiału z kosztorysu.

Cenniki i katalogi producentów - KNR nr AT-12 oraz AT-14 zawierają dodatkowe informacje o materiałach producentów-współautorów tych opracowań. Aby korzystać z tych katalogów w sposób najbardziej efektywny, jako jeden z cenników należy podłączyć do kosztorysu bazę Intercenbud - bowiem znajdują się w niej ceny wszystkich produktów przywołanych firm (KRONE i LAFARGE NIDA GIPS). Wówczas, przy wycenie kosztorysu, program automatycznie przywoła tylko ceny materiałów konkretnej firmy.

Wykorzystanie cenników producenckich pobieranych z bazy INTERCENBUD dla wyliczenia rzeczywistej wartości materiałów w kosztorysie - artykuł opisuje na konkretnym przykładzie, jak wykorzystać bazę Intercenbud w praktyce. Tym razem zostało pokazane w jaki sposób pobrać ceny produktów firmy EURONIT aby wykorzystać je w kosztorysie tworzonym na podstawie katalogu AT-09.

Import cenników - Po przeczytaniu tego artykułu nie będzie już żadnych trudności z "zaimportowaniem" do programu dowolnych cenników - zarówno RMS, jak i cen jednostkowych.

Dopasowanie ceny RMS do założonej wartości kosztorysu - Program Norma potrafi tak zmienić ceny elementów R, M i S, żeby wartość kosztorysu była jak najbardziej zbliżona do założonej. Artykuł opisuje wbudowane w program mechanizmy, które służą do tego celu.

Efektywne korzystanie z cenników dołączonych do programów - Rozbudowane możliwości korzystania z cenników dołączonych do programu mogą powodować, że nie wszyscy użytkownicy są w stanie w pełni je wykorzystać. Artykuł opisuje szczegółowo sposób korzystania z cenników w zależności od ustawienia opcji.

Mnożenie i dzielenie oraz zerowanie cen - Niektórzy spośród użytkowników programów Norma opanowali jedynie podstawowe możliwości zmiany cen w kosztorysie i na tym poprzestali zapominając, że istnieje wiele mechanizmów zdecydowanie tę pracę ułatwiających. Artykuł szczegółowo opisuje funkcje związane z hasłem "Zmień ceny" w menu Ceny.

Jak w pełni wykorzystać cenniki Promocji i Orgbud-Serwisu w programach Norma - Nie zawsze użytkownik programu potrafi wykorzystać wszystkie informacje cenowe zawarte na dostępnych na rynku płytach z danymi cenowymi. Artykuł ma za zadanie pomóc w pełnym wykorzystaniu danych z płytek.

Ceny średnie w InterCenBudzie - system InterCenBud oprócz cen producentów zawiera również ceny średnie. Artykuł opisuje sposób korzystania z nich.

Jak wycenić kosztorys innym kosztorysem - Ceny elementów R, M i S w kosztorysie mogą pochodzić z różnych źródeł. Wyjaśnienie w jaki sposób do wyceny jednego kosztorysu wykorzystać ceny zawarte w innym.

Zaokrąglenia w kosztorysie - w nawiązaniu do konieczności operowania wartościami przybliżonymi liczb wynikających z przeliczania norm, obmiarów i cen oraz wpływu tych niedokładności na rezultaty przetargów, artykuł wyjaśnia z czego to wynika i jak sobie z tym radzić.

Przedmiar / obmiar

Program do wyliczania objętości wykopów - Opis możliwości programu pomocniczego oraz krótka instrukcja wykorzystania jego możliwości przy tworzeniu książki przedmiarów.

"Obmiar" - program nowej generacji - Komputery klasy "palmtop" to małe, poręczne urządzenia, które bez trudu można zabrać ze sobą na plac budowy, aby tam nanieść odpowiednie dane obmiarowe. Artykuł opisuje zastosowanie tego sprzętu w procesie rozliczania kosztów budowy.

Zapisywanie plików przedmiaru w postaci elektronicznej - Artykuł zawiera krótki instruktaż, w jaki sposób umieścić wydruk przedmiaru robót w pliku HTML, który następnie można zamieścić na stronie www.

Warianty w książce obmiarów programu oraz korzystanie z menu podręcznego w widoku "Warianty danych" - Artykuł jest uzupełnieniem opisu systemu wariantów w programie Norma Pro. Tym razem mowa o wykorzystaniu systemu wariantów w konstruowaniu przedmiarów.

Skalówka do lamusa! - przedmiarowaniu na bazie dokumentacji rysunkowej - Artykuł opisuje w jaki sposób można wykorzystać program "CAD Rysunek", aby wygodnie, szybko i bezbłędnie przenieść dane wymiarowe z rysunku do odpowiedniego formularza w Normie.

Biblioteka wzorów i funkcji - Artykuł szczegółowo omawia mechanizmy korzystania z biblioteki wzorów i funkcji matematycznych dołączonej do książki obmiarów programu Norma PRO. Pokazuje też, w jaki sposób użytkownik może wzbogacać bibliotekę o własne funkcje.

Biblioteka wzorów i funkcji - rysunki w bibliotece

Obmiar w dyktafonie - Idziemy na budowę, aby zdjąć dane obmiarowe. Bierzemy "kajecik" i pisaki. Mierzymy i pracowicie notujemy. Wracamy do domu i mamy kłopot, bo zapisane na kolanie bazgroły niekiedy trudno odczytać. Tymczasem zamiast notatnika można wykorzystać dyktafon, a tak nagrany plik dołączyć do kosztorysu.

Katalogi

Łączenie katalogów w grupy

Część opisowa katalogów - nowa forma prezentacji części opisowej katalogów i wynikające stąd dodatkowe możliwości.

Dołączanie do bazy katalogowej własnych katalogów

Edycja danych interpolacji i ekstrapolacji - artykuł opisuje możliwość samodzielnego definiowania i edytowania danych katalogowych potrzebnych przy stosowaniu metody interpolacji i ekstrapolacji.

Wybór pozycji przez podanie podstawy wyceny - Gdy kosztorysant dostaje przedmiar i ma na jego podstawie stworzyć ofertę, to najwygodniejszą metodą wprowadzania pozycji jest wybór przez numer. Tymczasem tu niekiedy bywa kłopot, bo nie zawsze wiadomo, jaki ma być format numeru pozycji. Artykuł szczegółowo wyjaśnia to zagadnienie.

Wyszukiwania pozycji katalogowej przez podanie fragmentu opisu - Artykuł wyjaśnia jak korzystać z tego mechanizmu.

Wymiana katalogów własnych pomiędzy różnymi użytkownikami - Szczegółowy opis sposobu przekazywania swoich "katalogów własnych" innemu użytkownikowi.

Ikony przy katalogach i pozycjach - Gdy przeglądamy spis katalogów widzimy, że w każdym wierszu znajdują się różne ikony. Artykuł szczegółowo wyjaśnia ich znaczenie.

Tablice dwuwymiarowe - w jaki sposób w programie Norma rozwiązano problem tablic dwuwymiarowych, czyli takich, w których należy wybrać nie tylko kolumnę ale i wiersz.

Nie chcę się gubić w spisie katalogów - Baza katalogowa Normy zawiera ponad 300 katalogów z różnych branż. Korzystanie z pełnego spisu jest w związku z tym niezbyt wygodne. Autorzy programu zadbali jednak o to, żeby użytkownik nie musiał przewijać tasiemcowej listy katalogów.

Katalogi własne - Artykuł wyjaśnia, w jaki sposób użytkownik programu może tworzyć i edytować zbiory własnych normatywów kosztorysowych.

Narzuty

Jak definiować i zmieniać indywidualne narzuty w pozycjach? - istnieje możliwość definiowania narzutów nie tylko dla całego kosztorysu, ale też osobno dla poszczególnych działów i pozycji. Artykuł szczegółowo opisuje sposób definiowania narzutów pozycji.

Warianty

Kilka uwag na temat korzystania z systemu wariantów

Zmiany w systemie wariantów - W Normie Pro 4.09 zostały wprowadzone pewne zmiany w obsłudze wariantów wykonania robót. W związku z tym autor ponownie wyjaśnia ideę wariantowania i opisuje sposób korzystania z tej możliwości.

Łączenie wariantów lokalnych w globalne

Wydruki

Zmiany tytułów rubryk na wydrukach

Kalendarz na stronie tytułowej kosztorysu - możliwość wstawiania daty na stronie tytułowej kosztorysu - z wykorzystaniem podręcznego kalendarza.

Drukowanie wybranych pozycji - Krótka instrukcja, jak wydrukować tylko wybrane pozycje kosztorysu.

Co to są "Style wydruków" i jak z nich korzystać - w sytuacji, gdy chcemy wykonać wydruk inny niż typowy, to często musimy pracowicie szperać w opcjach. Artykuł ma za zadanie pokazać, jak można sobie ułatwić życie w takiej sytuacji.

Rusztowania / deskowania

Obliczanie czasu pracy rusztowań

Liczenie czasu pracy deskowań - W artykule zostały szczegółowo opisane wszystkie elementy składające się na wyrażenie określające czas pracy deskowania. Autor tłumaczy znaczenie poszczególnych pól na zakładce "Deskowanie" w dialogu edycji danych RMS.

Rozliczanie prac tymczasowych w innych pozycjach kosztorysu z wykorzystaniem mechanizmów programu - Zgodnie z obowiązującymi obecnie przepisami, nie wolno rozliczać robót tymczasowych w osobnych pozycjach kosztorysu inwestorskiego. Do takich prac należy na przykład czas pracy rusztowań. Lecz przecież za wynajem i montaż rusztowania trzeba zapłacić i to nieraz znaczne pieniądze...

Przestój technologiczny rusztowania. Jak uwzględnić jego koszt w kosztorysie?

Kosztorysy na dysku

System kosztorysów wzorcowych - Gdy robimy kosztorysy dla różnych odbiorców i do różnych celów albo na roboty z różnych branż, chcielibyśmy stworzyć sobie szablony opcji, narzutów, stawek robocizny lub układu kolumn. Artykuł wyjaśnia jak to zrobić prostym sposobem.

Jak wybrać ten właściwy kosztorys wśród wielu zapisanych na dysku - Aby wczytać z dysku odpowiedni plik zazwyczaj musimy rozpoznać właściwą nazwę. Co jednak zrobić, gdy pamięć zawodzi?

Działy

Co to są i do czego służą parametry ekonomiczno- techniczne - Możemy w ten sposób utworzyć bazę cen scalonych, która pozwoli na szybkie oszacowanie kosztu robót w sytuacji, gdy są one podobne do wykonywanych wcześniej. Gdy stworzymy własne bazy obiektów, uzyskamy wygodne narzędzie do negocjacji przy ustalaniu kontraktów na roboty budowlane. Omówienie.

Drzewo elementów - materiały w działach - Artykuł opisuje sposób wykorzystania drzewa elementów kosztorysu do przeglądania zasobów kosztorysu.

Ekran

Menu Okno - Wyjaśnienie funkcji zawartych w menu "Okno"

Jak kształtować widok formularza - jak dopasować dane na ekranie do własnych wymagań.

Przepisy

Co należy zrobić w związku z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 18 maja 2004r.

Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dn. 02.09.2004r. - 2 września 2004 r. Minister Infrastruktury podpisał rozporządzenie w sprawie szczegółowego zakresu i formy dokumentacji projektowej, specyfikacji technicznych wykonania i odbioru robót budowlanych oraz programu funkcjonalno-użytkowego. Autor opisuje wynikające z niego zmiany w programie Norma Pro.

Rysunki na formularzu przedmiaru - Książka Przedmiarów w programie Norma Pro pozwala na ilustrowanie obliczeń rysunkami. Nie wszyscy użytkownicy wykorzystują w pełni możliwości oferowane przez program. Warto poznać bliżej wszystkie związane z tym mechanizmy, aby bez zbytecznego wysiłku uczynić nasze wyliczenia bardziej przejrzystymi.

FIDIC

Norma Pro a FIDIC - Artykuł przedstawia zmiany w programie Norma Pro dokonane w celu umożliwienia dostosowania tworzonego kosztorysu do wymogów FIDIC oraz opisuje sposób postępowania podczas wyceny dostarczonego przez zamawiającego przedmiaru prac, stanowiąc w ten sposób rozszerzenie instrukcji programu.

CPV

Wspólny Słownik Zamówień - Jest to szczegółowy opis wykorzystania mechanizmów w programie Norma Pro służących do szybkiego przeszukiwania Wspólnego Słownika Zamówień w celu dołączenia nazw robót i kodów CPV do strony tytułowej kosztorysu.

Viking

Wiking - Inwestycja - program do wyceny wartości kosztorysowej inwestycji (WKI) - omówienie podstawowych funkcji tego programu.

Program do wyceny wartości kosztorysowej inwestycji VIKING - Myśląc o kosztach budowy, zazwyczaj myślimy o kosztorysie. Tymczasem planując jakąkolwiek inwestycję musimy brać pod uwagę wiele innych kosztów. Po pierwsze, przed rozpoczęciem inwestycji trzeba pozyskać grunt pod budowę. Konieczne jest też dokonanie wielu czynności urzędowych, uzyskanie pozwoleń, dokonanie pomiarów geodezyjnych, wykonanie projektu itp. Gotowy obiekt trzeba wyposażyć, oraz dokonać ewentualnego rozruchu.

Inne

Zakres stosowania stałych globalnych w kosztorysie - można z nich korzystać nie tylko przy wyliczaniu obmiaru.

Tworzenie dokumentacji kosztorysowej w formacie PDF - w jaki sposób można dokumenty programu Norma (i nie tylko) zapisywać w formacie PDF, co umożliwia przesyłanie ich w postaci elektronicznej nawet do odbiorców, którzy nie posiadają Normy.

Ocena - Gdy przeprowadzany jest przetarg, trzeba ocenić przedstawione oferty. Można to robić "na piechotę", ale zdecydowanie wygodniej jest wykorzystać do tego celu komputer ze specjalistycznym oprogramowaniem. Do tego celu służy właśnie program "Ocena".

Praca z kilkoma kosztorysami - wykorzystanie dwóch monitorów

Po co powstał i jak działa ATHExcel - Czasami zdarza się, że użytkownicy potrzebują wykonywać na danych kosztorysowych nietypowe obliczenia lub też chcą w specjalny sposób prezentować ich wyniki. Rozbudowa Normy o takie funkcje nie byłaby dobrym rozwiązaniem, bo mogłoby się okazać, że i tak wszystkich potrzeb nie przewidzimy. Dlatego powstał ATHExcel, który jest nakładką na znany wszystkim MS Excel.

Przenoszenie danych kosztorysowych do MS Excel - artykuł przedstawia bardzo prosty sposób przenoszenia danych kosztorysowych do programu MS Excel w celu ich dalszej nietypowej obróbki.

Jak przenieść szczegółowe zestawienie RMS do MS Excel

Wartość kosztów w pół godziny - Kalkulator Obiektów Budowlanych (KOBI) - Jest to bardzo prosty w obsłudze program do szacunkowej wyceny kosztów budowy obiektów budowanych według różnych technologii, w różnych rejonach kraju i o rozmaitych parametrach użytkowych.

Nie pamiętam hasła! I co teraz będzie?! - Program Norma ma funkcję zabezpieczenia kosztorysu przed wprowadzaniem nieuprawnionych zmian. Co jednak zrobić gdy zabezpieczyłem kosztorys hasłem, a potem zapomniałem jak brzmiało to hasło?